Zorgverzekeraars stelden 30 regiobeelden op. Hoe nu verder?

Elke inwoner in Nederland moet toegang hebben tot goede en betaalbare zorg, beschikbaar binnen redelijke tijd en afstand. Zorgverzekeraars dragen een grote verantwoordelijkheid hierin. Het ministerie van VWS heeft hen gevraagd de toekomstige zorgbehoefte en het huidige zorgaanbod in hun regio in kaart te brengen. Dit geeft inzicht in toekomstige opgaven voor vraag en aanbod in de zorg. Inmiddels zijn 30 regiobeelden ontwikkeld. De vraag is: hoe nu verder?

Een regiobeeld als eerste stap

Regiobeelden schetsen een beeld van de demografische kenmerken en de zorgvraagontwikkeling. Zij geven inzicht in kansen en uitdagingen voor de regio. Het is goed om te zien dat zorgverzekeraars hiermee actief aan de slag zijn gegaan. Wij zijn echter van mening dat de meeste regiobeelden te algemeen blijven. De cijfermatige exercities worden onvoldoende doorleefd, bieden weinig handvaten voor concrete regionale vernieuwingen en vragen om een vertaling naar actielijnen. Ook is het belangrijk dat samenwerkingspartners van de zorgverzekeraar, zoals gemeenten en zorgaanbieders het regiobeeld en de actielijnen voor regionale vernieuwing herkennen en erkennen. Dit komt dit nu nog (te) weinig naar voren.

Kortom, een regiobeeld is een mooie eerste stap maar onvoldoende om een doorbraak te realiseren. Echte verandering vraagt om diepgang met het regionale netwerk, durven te stappen over eigen schaduw en echt anders denken over en organiseren van de zorg, met het belang van de inwoner voorop. Verzekeraars hebben de aangewezen positie om samen met partijen in de regio na te gaan hoe invulling te geven aan juiste zorg op de juiste plek.

Van inzicht naar organiseren van verandering

De regiobeelden vragen om een vertaling naar concrete initiatieven en/of projecten. Niet bij zorgpartijen individueel, maar juist daar waar de zorg op en over de grenzen van de zorgorganisaties heen gaat. Daarbij zijn de volgende elementen van belang:

1. Het verkennen van gedeelde urgentie en belang tot verandering en een gedeelde visie hierbij

Gedeeld belang heeft direct effect op de effectiviteit van de regionale samenwerking. Het is daarom belangrijk om de urgentie van de samenwerking voor alle partijen te duiden en het besef te vergroten dat we dit écht alleen met elkaar kunnen realiseren. Zo ontwikkelt een coalition of the willing zich uiteindelijk tot een coalition of the doing. De ervaren urgentie en getoonde commitment uit zich ook in gedeelde investering tot de echte vernieuwing. De bereidheid tot investeren is essentieel om daadwerkelijke vernieuwing mogelijk te maken. Beschikbare subsidies bieden een start, maar zijn geen basis voor duurzame vernieuwing.

2. Duurzame vernieuwing organiseren vergt het evenredig verdelen van investeringen en opbrengsten

Naast aandacht voor de individuele belangen van partijen is aandacht voor de lange termijn maatschappelijke businesscase essentieel voor een daadwerkelijke vernieuwing. Dit vraagt om concrete initiatieven en/of projecten op basis van gedeelde inzichten met goed doorgerekende en onderbouwde (maatschappelijke) businesscases. De organisaties die daarbij onevenredig worden geraakt, moeten worden gecompenseerd. Alleen als investeringen en opbrengsten evenredig en eerlijk worden verdeeld, kan duurzame vernieuwing in de regio tot stand komen.

3. Meerjarig commitment en een heldere regionale governance als basis voor succesvolle vernieuwing

Het is essentieel dat alle partijen binnen de regionale samenwerking eigenaarschap ervaren en inhoudelijke en financiële verantwoordelijkheid dragen. Om lange termijn impact te realiseren is het belangrijk om rollen en verantwoordelijkheden binnen het samenwerkingsverband zorgvuldig vast te leggen. Er is duurzaam commitment én een gefundeerde basis onder de samenwerking nodig om een voedingsbodem te bieden voor het versnellen en opschalen van succesvolle projecten.

Geïnteresseerd in het verder brengen van jullie regiobeeld? Neem contact op Philip Idenburg en Arjo Mans. Benieuwd naar de regiobeelden van verzekeraars? Hieronder zetten we ze voor u op een rij: