Een frisse kijk op wonen en zorg

Gemeenten, corporaties en zorg- en welzijnsorganisaties staan voor een forse opgave in wonen voor kwetsbare groepen. Er is een groeiende behoefte aan geschikte woningen voor uitstromers uit beschermd wonen, statushouders, oorlogsvluchtelingen, maar de grootste groep zijn ouderen met behoefte aan zorg en ondersteuning. Een te verwachten verdubbeling van het aantal 80+ers, forse personeelstekorten in alle sectoren en een significante afname van het aantal beschikbare mantelzorgers maken dat veel voor de hand liggende oplossingen niet meer voldoende zijn. Om deze opgave aan te gaan zijn bewezen én onconventionele oplossingen nodig. Samenwerking tussen o.a. overheden, burgers, woningcorporaties, investeerders, zorgorganisaties en huisartsen, is hiervoor essentieel. BeBright ondersteunt lokale partijen met inzicht in deze opgave, het vormen van coalities en het gezamenlijk vinden van oplossingen. Wat zijn succesfactoren in dit vraagstuk?

Inzicht
Een gedeeld inzicht in de opgave, gebaseerd op een gedegen demografische analyse en prognose van de vraag naar wonen met zorg, is een belangrijk startpunt. De praktijk laat zien dat overeenstemming over aard en omvang van de opgave een enorme versnelling kan geven in het vinden van oplossingsrichtingen. Het antwoord op die vraag naar wonen en zorg is een puzzel die lokale partijen gezamenlijk leggen.

Meer dan bouwen
Traditionele oplossingen van de verzorgingsstaat zijn niet meer vanzelfsprekend. Het bijbouwen van verpleeghuizen voor ouderen met een zorg- en ondersteuningsvraag in hetzelfde tempo als de vergrijzing is niet mogelijk. Realisatie van een alternatief woningbouwprogramma, geschikt en bestemd voor de kwetsbare groepen waaronder ouderen met een intensieve zorgvraag, wordt vertraagd door veel praktische bezwaren en belemmeringen, zoals stijgende kosten, gebrek aan bouwlocaties, complexe regelgeving, etc. Bovendien concurreren kwetsbare groepen met elkaar om voorrang. Woningbouw is nodig, maar zal niet voldoende zijn. Moderniseren en verduurzamen van bestaande bouw zoals appartementencomplexen en bestaande verpleeghuizen, maar ook inzet op bewustwording bij burgers, zorgtechnologie, community-building en ontwikkeling van vitale wijken zijn voorbeelden van oplossingsrichtingen. Burgerkracht en inwonerinitiatieven zijn daarbij een vliegwiel.

Regie
De aanpak van de wonen- en zorgopgave heeft een nieuwe samenwerkingsstructuur nodig. Waar inwoners met zorg- en ondersteuningsindicatie in het verleden door verpleeghuizen en zorgorganisaties samen met het zorgkantoor werden opgevangen, is er nu sprake van een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor zorgorganisaties, gemeenten, woningcorporaties, welzijnsorganisaties, huisartsen en de burgers zelf. Het antwoord op de toename van de vraag naar wonen en zorg ligt immers bij de inwoners thuis. Thuis kan daarbij ook een variant zijn op de woning in de wijk waar men al lange tijd woont, zoals een geclusterde woonvorm of verpleegzorgplek. Dat aanbod is niet meer alleen de opgave voor zorgorganisaties en zorgkantoor, maar van alle lokale partijen.

Regie is nodig. Of dat met een Woonzorgvisie of een Volkshuisvestingsprogramma gebeurt, er is een visie nodig die wordt gedragen door alle lokale partijen. De gemeente heeft hierin een leidende rol, maar heeft de partners nodig om het aanbod in de wijk vorm te geven.

Meer weten over onze aanpak? Arnout Siegelaar begeleidt partijen in 25 gemeenten in de regio Utrecht als projectleider van het IVVU-project Wonen en Zorg 2040. Daniel Mogendorff en Jules Coenen zijn actief met wonen en zorg samen met partijen in  Limburg. Wij komen graag met je in contact! Neem contact op met Arnout Siegelaar of Daniël Mogendorff

Interessant artikel? Meld je dan hier aan en ontvang elke 2 maanden de BeBright nieuwsbrief.