Boeren die een eerlijke prijs krijgen voor hun gewassen, trotse inwoners die genieten van lokaal voedsel en toeristen die afkomen op het prachtige landschap en aanlokkelijke regionale producten. Met dit doel startte de Rabobank Kring Limburg in 2020, in nauwe samenwerking met BeBright, het Regionaal Voedselsysteem Zuid-Limburg (RVS-ZL). Na de groei van de eerste jaren verschuift nu de focus naar het verbinden van de regionale voedselketen met de overheid en het onderwijs, en het uitbreiden van het productenassortiment. Voor alle betrokkenen vond op 15 juni in Vijlen een bijeenkomst plaats om elkaar te ontmoeten, successen te delen en – natuurlijk – om streekproducten te proeven!
Om de samenwerking te faciliteren organiseert het RVS-ZL jaarlijks bijeenkomsten. In juni gebeurde dit bij Wijndomein St. Martinus. De sprekers vertelden over de uitdagingen, successen en de impact van het RVS-ZL op de regio. Stan Beurskens, eigenaar van Wijndomein St. Martinus, ging in op het belang van streekproducten en het produceren van Zuid-Limburgse wijnen. Tijdens de borrel waren uiteenlopende streekproducten te proeven, zoals de wijnen van Wijndomein St. Martinus, kaas van Stassen kaas, aspergesoep van Mees Catering, vleeswaren van slagerij Kusters, frietjes van Jongen-Budé, ijs van IJsbaas en appelsap van Bemelerhof.
Het Regionaal Voedselsysteem Zuid-Limburg (RVS-ZL) groeit!
Het groeiend aantal aangesloten leveranciers, producenten, horecaondernemers en andere stakeholders is één van de successen van het RVS-ZL. Naast afspraken met vier strategisch partners zijn er contracten getekend door groothandels, producenten en leveranciers. De drie wijnboeren binnen het RVS-ZL, Stan Beurskens (Wijngoed Sint Martinus), Ruud Verstegen (Landgoed Overst) en Math Bollen (Hoeve Nekum), gaan samenwerken. Vanaf 2024 produceren ze een gezamenlijke streekwijn onder het label van het RVS-ZL.
Ook zijn er diverse andere samenwerkingen gestart, zoals het partnerschap met Maastricht UMC+ (MUMC+). Mooie, gezonde producten uit de regio dragen bij aan het herstel en welzijn van patiënten en zorgen voor goed gevoed, energiek personeel. Het MUMC+ maakt zich hier sterk voor.
Kansen voor de toekomst
Na een succesvolle eerste periode blijft de komende tijd de nadruk liggen op het stimuleren van business en verkoop en het uitbreiden van het productaanbod. Ketenregisseurs zullen zich bezighouden met het leggen van verbindingen. Jules Goossens (programmamanager, RVS-ZL):
“We denken ook aan foodhubs voor opslag, overslag en van waaruit (elektrisch) transport in de regio plaatsvindt. En het promoten en verkopen van de regionale producten via een online platform en verkooporganisatie. Op die manier kunnen we producenten, verwerkers, distributeurs en consumenten informeren over dit initiatief en de meerwaarde van regionale producten.”
Ook Jules Coenen (strategisch adviseur, BeBright) ziet door RVS-ZL veelbelovende kansen voor een duurzaam voedselsysteem in Zuid-Limburg:
“Als je naar de Piëmont in Italië gaat en vraagt naar de Barolo wijn, dan begint iedereen te glimmen van trots want Barolo is een prachtig smaakvol streekproduct dat de regio grote bekendheid geeft. Zo’n trots gun ik onze regio ook. Wij hebben er alles voor in huis, zoveel is zeker. Met z’n allen gaan wij zorgen voor die trots op het unieke Zuid-Limburg.”
Verbinden, verknopen en verkopen
Door hun kleinschaligheid zijn veel regionale initiatieven beperkt in hun slagkracht. Samenwerking is dan ook cruciaal voor een succesvol regionaal voedselsysteem. Als een vliegwiel verknoopt, verbindt en verkoopt het RVS-ZL daarom bestaande en nieuwe initiatieven en producten. Het creëren van waardegedreven ketens en innovaties tussen ketens (cross-overs) staat daarbij centraal. Door krachten te bundelen op gebieden als financiën, technologie, marketing en communicatie, zijn al mooie resultaten behaald.
Jules Goossens, programmamanager van het RVS-ZL:
“Neem de Bisschopsmolen in Maastricht die bierborstel afneemt van Gulpener Bierbrouwerij. Tot voor kort was bierborstel een afvalproduct, nu is het een waardevol bestanddeel van gezond brood. Zo zijn tal van voorbeelden te bedenken. Waarom zouden de kippen niet het organisch afval uit de eigen streek kunnen eten? Waarom niet uitwerpselen uit de melkveehouderij of plantenresten composteren voor bemesting in de landbouw? Waarom niet voedingsstofrijke pulp van de wijnproductie toevoegen aan veevoer? Elkaar kennen levert ideeën op die leiden tot nieuwe waardevolle initiatieven en bedrijvigheid die een bijdrage leveren aan korte ketens, economisch rendabel zijn en goed voor natuur en milieu.”
Wijn, kaas, asperges maar ook appelsap en ijs: Zuid-Limburg kent vele mooie streekproducten. Behalve dat ze van belang zijn voor de lokale voedselvoorziening en de gemeenschap, dragen streekproducten bij aan het behoud van de lokale tradities, cultuur en identiteit. Dat is nog afgezien van de andere voordelen op voor de regio, zoals kansen voor de regionale landbouw, economie en maatschappij maar ook voor het landschap en het milieu (Figuur 1).
Ondersteuning van lokale producten resulteert bijvoorbeeld in minder afhankelijkheid van import en meer werkgelegenheid binnen de regio. Bovendien zijn de producten verser en van hogere kwaliteit omdat ze direct van de lokale boeren en producenten komen. Dat is smakelijker en bovendien ook een stuk duurzamer! Het streven is dat over vijf jaar 25% van de inwoners van Zuid-Limburg lokaal geproduceerd voedsel consumeert.
Figuur 1. Schematisch overzicht van een regionaal voedselsysteem (Nourish, 2014).
Wij ondersteunen regio’s bij het boosten van het regionale voedselsysteem en korte ketens. Zo maken we samen regionaal het verschil!
Interesse of meer weten? Neem contact op met Irene Mommers of Jules Coenen.
Interessant artikel? Meld je dan hier aan en ontvang elke 2 maanden de BeBright nieuwsbrief.
AAN DE SLAG?
Neem contact op!
Irene mommers
+31(0)6 53461444
irene.mommers@
bebright.eu
Jules Coenen
+31(0)6 51835046
jules.coenen@bebright.eu