Zeven lessen uit 2diabeat om lokale preventie-infrastructuren te versterken

Het programma 2diabeat heeft als doel om de opmars van diabetes type 2 te stoppen. Als initiërend partner zet BeBright zich sinds 2019 in voor dit landelijke programma dat in het Nationaal Preventieakkoord is opgenomen. Bij de 2diabeat-aanpak stimuleren lokale leiders in wijken een gezonde leefstijl. Op 25 januari vierden we dat we 2 jaar actief zijn met een feestelijk event in de moskee in de Haagse Schilderswijk. Met staatssecretaris Maarten van Ooijen gingen we in gesprek over de zeven belangrijkste lessen tot nu toe. Hieronder delen we graag deze lessen.

Les 1 | Volg lokale energie, vind lokale leiders
Als de beweging van 2diabeat lokaal in gang wordt gezet door gedreven ‘lokale leiders’ die zich vanuit intrinsieke motivatie willen inzetten voor een gezonde wijk, is de kans op succes een stuk groter. Hun kenmerken: gedreven, sociaal vaardig, een eigen lokaal netwerk, goede luisteraar, een lange adem en geloof in de gezonde beweging. Hun energie moet je niet overnemen of sturen, maar ondersteunen en versterken.

Les 2 | Maak verbinding van mens tot mens om weerstand te overkomen
In een wijk zijn professionals, ondernemers en vrijwilligers vrijwel allemaal bereid een bijdrage te leveren. Toch is er soms weerstand. Ze hebben geen tijd of ze hebben het al zo vaak geprobeerd. De belangrijkste les: weerstand mag er zijn. Probeer iemand niet te overtuigen, maar probeer door een-op-een te verbinden samen een weg te vinden. Wat motiveert jou als mens? Wat kan er wel? En hoe helpen we jou op weg?

Les 3 | Een duurzame beweging in de wijk opstarten vraagt aandacht en tijd
Nu de eerste wijken langer dan een jaar bezig zijn, wordt duidelijk dat een gezonde beweging niet van de ene op de andere dag op gang komt. Het op gang brengen van een gezamenlijke beweging kost tijd. Dit proces kun je niet forceren en is alleen duurzaam als het vanuit de wijk zelf op gang komt.

Iemand die de verbinding in de wijk op gang brengt en houdt, is essentieel. We stellen daarom een lokale aanjager aan die zich hier minstens een dag per week voor inzet. Omdat het lang duurt om de persoonlijke relaties en het netwerk op te bouwen, is het zonde van deze inspanningen om na een of twee jaar te stoppen. Om de continuïteit te waarborgen, vragen we nieuwe lokale aanjagers om een intentie uit te spreken om voor tenminste twee jaar de rol te vervullen.

Les 4 | De aanpak doet meer dan alleen de opmars van diabetes type 2 stoppen
Een gezonde leefstijl kan diabetes type 2 voorkomen, symptomen ervan verminderen of de ziekte helemaal omkeren. Maar er is meer winst. Want een gezonde leefstijl verlaagt de kans op chronische ziekten en verbetert de kwaliteit van leven. We stimuleren daarom 2diabeat-wijken om voor de lokale aanpak een naam te kiezen die niet rechtstreeks gerelateerd is aan diabetes, maar aan gezondheid in brede zin. Op die manier spreekt het initiatief een groter publiek aan.

Les 5 | Stem landelijk aanbod af en vind samen met gemeenten de weg in het doolhof van gezondheidsmogelijkheden
Van (burger)initiatieven en leefstijlinterventies tot overkoepelende gezondheidsprogramma’s zoals 2diabeat; gemeenten kunnen kiezen uit een groot aantal beleidsmogelijkheden. Een goede keuze is lastig te maken. Het blijkt vaak een zoektocht hoe initiatieven zich tot elkaar verhouden en hoe ze elkaar kunnen versterken. De gemeente is een belangrijke partner in het komen tot een goede samenhang en afstemming tussen verschillende programma’s. Dit zal ook de uitvoering van het recent getekende Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) vergemakkelijken.

Les 6 | De lokale preventie-infrastructuur vormt een steunstructuur waarbinnen interventies succesvol landen
In het Loket Gezond Leven van RIVM staan veel nuttige interventies. Onze regering bevordert via subsidies de inzet ervan. Per type interventie is een vorm van lokale samenwerking nodig op beleids- en uitvoeringsniveau. Nu er steeds meer interventies worden aangeboden en vergoed, wordt het belang van een overkoepelende steunstructuur steeds belangrijker. Door deze structuur kan namelijk goed in kaart worden gebracht welke interventies bij de wijk passen, en kunnen deze makkelijker geïmplementeerd worden. Daarnaast is het effect op gezondheid duurzamer, doordat bewoners ook na de interventie op allerlei manieren ondersteund worden bij een gezonde leefstijl.

Les 7 | Onderken het belang van lokale aanjagers en vergoed hun inspanningen
Lokale aanjagers spelen zoals gezegd een onmisbare rol in het versterken van de lokale preventie-infrastructuur. Zij versterken verbindingen en de gezonde beweging in de wijk. Dit kost tijd, energie en doorzettingsvermogen. Om hier duurzaam invulling aan te geven, is vergoeding voor deze investering nodig. Er is nu nog geen duidelijke regeling om deze sleutelrol te financieren. Wijken waar geen vergoeding is of vergoeding stopt, blijken kwetsbaar. De energie verdwijnt snel bij tegenslagen.

 

Download de hele publicatie met de zeven lessen gratis op www.2diabeat.nl

 

Over 2diabeat
2diabeat is een landelijk programma dat onderdeel is van het Nationale Preventieakkoord. Het landelijke team faciliteert en begeleidt wijken in Nederland om de integrale wijkaanpak tot uitvoering te brengen. Medewerkers van BeBright werken gedetacheerd in het landelijke programmateam. Meer weten? Neem contact op met Arjo Mans of Daphne Moeradi

Interessant artikel? Meld je dan hier aan en ontvang elke 2 maanden de BeBright nieuwsbrief.