+31(0)30 88 879 27 office@bebright.eu

Wat als de omgeving sneller verandert dan de organisatie?

De Nederlandse samenleving verandert in een razendsnel tempo. Maatschappelijke organisaties staan voor de uitdaging zich hier continu op aan te passen. Maar wat is de richting van deze veranderingen en hoe kan je inspelen op een onzekere toekomst? Wat is de impact van technologie, vergrijzing, burgerkracht en bijvoorbeeld de tweedeling in leefstijlen, op het sociaal domein? Wat wordt de impact van burgerinitiatieven op de lange termijn? Hoe gaat de deeleconomie de wereld van welzijn en zorg veranderen? Is robotisering in de zorg een zegen voor de cliënt of een bedreiging voor de professional? Als u deze vragen herkent bent u niet de enige. Veel organisaties die werkzaam zijn in welzijn, zorg en het brede sociaal domein moeten na een turbulente periode van transitie en decentralisatie de aandacht richten op het zowel de interne organisatie als de externe veranderingen. Ten einde een organisatie te zijn die vandaag waarde creëert maar ook toekomstbestendig is.

Scenario’s als startpunt voor strategie

De ontwikkeling van omgevingsscenario’s is een belangrijke eerste stap bij het formuleren van een toekomststrategie. In onze ogen is de uitdaging voor veel professionals om een scherp beeld te vormen van de veranderende samenleving. Wat leren we van Uber, ’s werelds grootste taxibedrijf, dat niet een taxi op de balans heeft staan. Wat leren we van een start-up als Threadless die iedereen de mogelijkheid geeft een wereldwijde kledinglijn te ontwerpen en lanceren? De snelheid van de verandering in de omgeving bepaalt de snelheid van de interne verandering. Scenario’s zijn daarom geen doel op zich maar een middel om die veranderende wereld te begrijpen, bestaande denkbeelden te toetsen en de kwaliteit van strategische beslissingen te vergroten.

“Het ontwikkelen van scenario’s en het verkennen van strategische opties is leerzaam en creëert energie”

Gebruikmaken van wat reeds beschikbaar is

Het ontwikkelen van plausibele en uitdagende scenario’s vraagt een forse investering. Het verkennen van trends en ontwikkelingen en het bepalen van de impact op de organisatie is een arbeidsintensief proces. Gegeven de werkdruk in veel organisaties is het raadzaam om gebruik te maken van kennis die reeds beschikbaar is. Op basis van bestaand trendmateriaal is het mogelijk om in twee bijeenkomsten met een compact kernteam een trendanalyse uit te voeren en grip te krijgen op de belangrijkste onzekerheden. We weten immers al hoe de vergrijzing de komende jaren de Nederlandse bevolkingssamenstelling beïnvloedt. We hebben de afgelopen jaren bijvoorbeeld veel onderzoek gedaan naar de impact van technologie op zorg en welzijn. De motor is een expertmatige aanpak, gebruikmakend van zoveel mogelijk bestaand materiaal.

Wat levert het op 1: voorbereid zijn op kwetsbare inwoners

Verschillende gemeenten hebben in 2015, samen met BeBright, scenario’s ontwikkeld om grip te krijgen op de impact van de decentralisatie. Deze scenario’s laten helder zien wat de uitdagingen zijn voor de komende 5 tot 10 jaar. Zo ontdekten we dat in een bepaalde gemeente het aantal thuiswonende inwoners met een ondersteuningsvraag met ruim een derde zal toenemen in de komende 10 jaar. Zowel het maatschappelijk werk, de GGZ-instellingen, de wijkagenten als de woningcorporaties gaven tijdens de scenariobijeenkomsten aan dat deze ontwikkeling nu al zichtbaar is. In de vervolgbijeenkomst, waar de beleidsopties werden verkend, is door de deelnemers een regionaal schakelpunt voor kwetsbare burgers bedacht. Door met elkaar in een vroegtijdig stadium signalen te delen kunnen instellingen en de gemeente samen deze kwetsbare personen en gezinnen een oplossing op maat bieden. Door de feiten te kennen wordt de omvang, en daarmee de urgentie, van het probleem zichtbaar. Het gedeeld belang verbindt instellingen om samen te werken aan een oplossing.

Wat levert het op 2: verkenning van het basisinkomen

Een andere concrete casus is de afname van werkgelegenheid in een krimpgemeente. Het aantal verwachte aanvragen voor een uitkering zal daar enorm toenemen in de komende 10 jaar. Een mogelijke oplossing is het loskoppelen van arbeid en inkomen, bijvoorbeeld door een variant van het basis inkomen in te voeren. De gemeente heeft samen met partners al tijdens het scenariotraject afgesproken om de haalbaarheid van een basisinkomen en de gevolgen voor de gemeente te verkennen. Daar aan gekoppeld worden enkele burgerinitiatieven actief ondersteund om juist voor de kwetsbare groepen een vangnet te kunnen zijn. De veranderende verhoudingen tussen inwoner, instelling en gemeenten komen tot uiting in de scenario’s en geven vorm aan de oplossing.

Ervaring, kennis en een netwerk

BeBright heeft veel ervaring opgebouwd door de ontwikkeling van diverse scenariostudies in retail, financieren, verzekeren, gezondheidszorg, welzijn, wonen en onderwijs Deze trajecten hebben geleid tot verschillende toonaangevende publicaties en staan aan de basis van diverse transformatieprogramma’s. Door de opgebouwde trenddatabase met meer dan 40 uitgewerkte trends en ontwikkelingen, de beschikbare werkvormen en een schat aan grafisch materiaal zijn we in staat om samen met u in korte tijd een inhoudelijk gedegen en breed gedragen scenarioverkenning uit te voeren.

Ook in 2016 zullen we onze kennis delen met eenieder die hier belangstelling voor heeft. Want wie de toekomst in beeld heeft kan inspelen op de kansen die zich voordoen!

Wilt u weten wat scenarioplanning voor uw organisatie kan betekenen? Neem contact op met Philip J. Idenburg (philip.idenburg@bebright.eu) of Berend Buys Ballot (berend.buysballot@bebright.eu)